Zwiastuny napadu padaczkowego a aura

Zwiastuny napadów padaczkowych (inaczej objawy prodromalne) występują u około 30-50% pacjentów, częściej w przypadkach chorych na padaczkę ogniskową niż uogólnioną. Odczuwane są one na kilka godzin a nawet dni przed napadem padaczkowym. Najczęstsze zwiastuny to:

• Zmiany nastroju (depresja okołonapadowa)
• Rozdrażnienie (wybuchy agresji, płaczliwość)
• Zmęczenie
• Bóle głowy
• Zaburzenia koncentracji
• Zaburzenia żołądkowo-jelitowe
• Kłopoty z zasypianiem
• Niesprecyzowane odczucia „że coś jest nie tak”

U części pacjentów w czasie trwania tych objawów obserwuje się zmiany w EEG, które mogą na minuty, godziny czy dni poprzedzać napad. Mechanizm powstawania zwiastunów nie jest dobrze poznany, aczkolwiek jest przedmiotem wielu badań pod kątem potencjalnego wykorzystania tego okresu do ostrzeżenia pacjenta przed zbliżającym się napadem. Być może w przyszłości możliwe byłoby opracowanie urządzenia ostrzegającego, które wykrywałoby zmiany w EEG, nawet dla osób nie odczuwających zwiastunów.

Co więcej, osoby które znają swoje zwiastuny mogą próbować zapobiec wystąpieniu napadu poprzez unikanie czynników wyzwalających napad ( np. unikanie sytuacji stresujących, zapewnienie sobie wystarczającej ilości snu) lub przyjęcie doraźne leków, albo naukę technik behawioralno-relaksacyjnych.

W odróżnieniu od zwiastunów, tzw. aura jest w istocie napadem częściowym prostym czuciowym:
– wzrokowym – chory widzi błyski
– słuchowym – chory słyszy dźwięki
– węchowym – chory czuje specyficzny zapach
Chorzy mogą też czuć specyficzne smaki lub wrażenia dotykowe na skórze.

Aura poprzedza na kilkanaście sekund napad częściowy złożony lub wtórnie uogólniony, ale może też się samoograniczyć lub być kontrolowana przez osobę chorą, zwłaszcza w przypadku napadu częściowego prostego. Pacjenci podają, że muszą wówczas skupić się na jakimś problemie, chodzić lub powtarzać określone słowa, a więc starać się odwrócić uwagę, lub rozcierać kończynę (w przypadku gdy napad polega na uczuciu mrowienia lub drętwienia).

Zarówno chorzy odczuwający zwiastuny jak i aurę są nadzieją na wypracowanie systemu ostrzegającego przed napadem i technik ograniczających ryzyko wystąpienia napadu.

Na podst. „Zwiastuny napadów i samokontrola” dr n. med. Beata Majkowska-Zwolińska EPI 1/2009