Gra na nerwie
Nerw błędny jest najdłuższym nerwem w naszym organizmie, sięgając od podstawy czaszki „błądzi” po naszych narządach: unerwia krtań, przełyk, serce, płuca, przechodzi pod przeponę unerwiając też dużą część przewodu pokarmowego. Mamy lewy i prawy nerw błędny, a ich przebieg nieco różni się od siebie.
W ostatnich latach okazało się, ze drażnienie nerwu błędnego prądem o natężeniu 0,1-3,5 mA na różnej jego wysokości wywołuje odmienne efekty, którą mogą być wykorzystywane w leczeniu różnych schorzeń.
VNS – Vagus Nerve Stimulator- Stymulator Nerwu błędnego jest niewielkim urządzeniem elektronicznym podobnym do rozrusznika serca, które tak jak rozrusznik serca wszczepia się pod mięsień i skórę klatki piersiowej. Zadaniem stymulatora jest drażnienie nerwu błędnego. Impulsy z urządzenia wysyłane są za pomocą przewodów idących pod skórą do lewego nerwu błędnego w szyi. Urządzenie wysyła regularne sygnały elektryczne (według parametrów ustawionych przez lekarza; może być także aktywowane przez pacjenta) przez nerw błędny do mózgu.
Stymulator został wynaleziony jako jedna z możliwości leczenia padaczki lekoopornej, zwłaszcza u osób, które czują nadchodzący napad (aura) i mogą włączyć stymulator odpowiednio wcześnie. Metoda poprawia stan u ok. 60% chorych – pozwala zmniejszyć liczbę napadów lub/i ciężkość ich przebiegu . Choć wszczepienie stymulatora nie oznacza odstawienia leków przeciwpadaczkowych, pozwala czasem znacznie zmniejszyć ich dawki. Nie każdy chory może być tą metodą leczony – klasyfikacja do zabiegu powinna być prowadzona przez doświadczonego epileptologa.
Od trzech lat stymulator nerwu błędnego stosowany bywa także w leczeniu przewlekłej lekoopornej depresji, tj. wtedy, kiedy stan pacjenta nie ulega poprawie po zastosowaniu czterech kolejnych leków przeciwdepresyjnych w okresie dwu lat. Pierwsze próby wykazały jednak, że pierwsze znaczące zmiany w aktywności mózgu ( a wraz z nimi poprawa nastroju) pojawiały się u chorych dopiero po około 3 miesiącach od rozpoczęcia leczenia, a więc znacznie później niż efekt leków. Zmiany elektryczne w mózgu utrwalały się w ciągu kolejnych 21 miesięcy terapii, a najbardziej znaczące z nich odnotowano między 12 a 24 miesiącem. To dosyć późne rezultaty, w porównaniu do np. elektrowstrząsów, które dają efekty już po 6 tygodniach.
Jednak jak wykazują badania ok.30% pacjentów po zastosowaniu VNS czuje się lepiej, a u większości z nich pozytywny efekt utrzymuje się także po dwóch latach , czyli jest długotrwały.
W ciągu ostatnich pięciu lat liczba schorzeń efektywnie leczonych za pomocą wszczepiania stymulatorów elektronicznych znacznie wzrosła. Drażnienie odpowiednich odcinków nerwu błędnego daje efekty działające na różne narządy. Dzięki temu z terapii VNS wkrótce będą mogli korzystać pacjenci z dolegliwościami serca, nietrzymaniem moczu, przewlekłymi bólami, otyłością, chorobą Parkinsona.
